What is a wine appellation / ඇපිලේෂන් ?

 https://www.winespectator.com/articles/what-is-a-wine-appellation-54743

appellation යනු නීත්‍යානුකූලව නිර්වචනය කරන ලද සහ ආරක්ෂිත භූගෝලීය දර්ශකයක් වන අතර, අනෙකුත් ආහාර වර්ගවල බොහෝ විට යෙදුම් ඇතත්, වයින් සඳහා මිදි වගා කළේ කොතැනද යන්න හඳුනා ගැනීමට මූලික වශයෙන් භාවිතා වේ. වයින් බෝතල් ලේබලයක appellation නාමයක් නීත්‍යානුකූලව දිස් වීමට පෙර, වගා කළ හැකි මිදි, උපරිම මිදි අස්වැන්න, මධ්‍යසාර මට්ටම සහ අනෙකුත් ගුණාත්මක සාධක වැනි භූගෝලීය සීමාවන් හැර වෙනත් සීමාවන් ද අදාළ විය හැක. appellation පාලනය කරන නීති වයින් නිෂ්පාදනය කරන ලද රට මත රඳා පවතී.

History

වයින් appellation කිරීමේ සම්ප්‍රදාය ඉතා පැරණි ය. සමාරියේ වයින්, කර්මෙල්හි වයින්, යෙස්‍රෙයෙල්හි වයින් හෝ හෙල්බොන්හි වයින් ගැන සඳහන් වන පැරණිතම යොමු කිරීම් බයිබලයේ දක්නට ලැබේ. මෙම appellation සම්ප්‍රදාය පුරාතන සහ මධ්‍යතන යුගය පුරාවටම පැවතුනද, නිල වශයෙන් අනුමත කරන ලද නීති රීති නොමැතිව පැවතුනි. ඓතිහාසික වශයෙන්, ලොව ප්‍රථම සුවිශේෂී (ආරක්ෂිත) මිදි වතු කලාපය 1716 දී ඉතාලියේ Chianti / කියන්ටි හි හඳුන්වා දුන් අතර පළමු වයින් වර්ගීකරණ ක්‍රමය 1730 දී හංගේරියාවේ Tokaj-Hegyalja / ටොකො- හේජෝයා හි හඳුන්වා දෙන ලදී.

Europe

France

1935 දී ප්‍රංශය  National Institute for Appellations of Origin (INAO) නමින් නව සංවිධානයක් පිහිටුවන ලදී. INAO යනු ප්‍රංශ කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශයේ කොටසකි. INAO නිර්මාණය කිරීමේ අරමුණ වූයේ ප්‍රංශයේ වයින් සැකසීම කළමනාකරණය කිරීම සහ අධීක්ෂණය කිරීමයි. වයින් සැකසීම යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ මිදි වගා කිරීමේ සිට අවසාන නිෂ්පාදනය බෝතල් කිරීම දක්වා වයින් සෑදීමේ සියලු පියවරයන්ය.

Baron Pierre Le Roy Boiseaumarié නම් පුද්ගලයා. ඔහු නීතිඥයෙකු වූ අතර ප්‍රංශයේ Rhône / රෝන් වයින් ප්‍රදේශයේ මිදි වගා කර වයින් සෑදූ අයෙකි. Châteauneuf-du-Pape ශතුනෆ්- ඩු-පාප් වයින් සඳහා ප්‍රසිද්ධ Rhône වයින් කලාපය තුළ විශේෂිත ප්‍රදේශයකි. Baron Pierre Le Roy Boiseaumarié විසින් 1937 දී සම්භවය පිළිබඳ appellation (appellation of origin)ලෙස Côtes du Rhône නම් විශේෂිත ප්‍රදේශයක් සඳහා නීතිමය පිළිගැනීමක් ලබා ගැනීම සඳහා ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරන ලදී. සම්භවය පිළිබඳ appellation යනු නිශ්චිත නිෂ්පාදනයක් සඳහා නීත්‍යානුකූලව ආරක්‍ෂිත ස්ථාන නාමයක් පැවසීමේ විචිත්‍ර ක්‍රමයකි. මෙම අවස්ථාවෙහිදී, Côtes du Rhône appellation මඟින් එම නිශ්චිත කලාපයෙන් එන වයින් පමණක් ලේබලය මත එම නම භාවිතා කළ හැකි බව සහතික කරයි.

AOC යනු Appellation d'Origine Contrôlee යන්නයි, එය ප්‍රංශ භාෂාවෙන් "Controlled Designation of Origin" යන්නයි. එය එක්තරා ආකාරයක තත්ත්ව සහතිකයක් ලෙස සිතන්න. AOC පද්ධතිය තනි නීතියක් විසින් නිර්මාණය කරන ලද්දක් නොව, 1950, 1960 සහ 1970 ගණන්වල සම්මත කරන ලද ප්‍රංශ නීති මාලාවක් හරහා ස්ථාපිත කරන ලදී. මෙම නීති මගින් ඔවුන්ගේ වයින් බෝතල්වල AOC මුද්‍රාව භාවිතා කිරීම සඳහා සුදුසුකම් ලැබීමට වයින් කර්මාන්තශාලා අනුගමනය කළ යුතු නිශ්චිත අවශ්‍යතා සහ රෙගුලාසි නිර්වචනය කර ඇත.

1935 ට පෙර, INAO නිර්මාණය කර නොතිබුණද, මැඩ්රිඩ් ගිවිසුමේ (Treaty of Madrid) කොටසක් ලෙස නීතිමය ආරක්ෂාව යටතේ Champagne, appellation පාලනයක් භුක්ති වින්දා. ගිවිසුමේ සඳහන් වූයේ Champagne හි නිෂ්පාදනය කරන ලද sparkling වයින් පමණක් Champagne ලෙස හැඳින්විය හැකි අතර එම නාමය සඳහා Appellation d'Origine Contrôlée ලෙස අර්ථ දක්වා ඇති ප්‍රමිතීන්ට අනුකූල වන බවයි. පළමුවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු වර්සායිල් ගිවිසුමෙන් (Treaty of Versailles) මෙම අයිතිය නැවත තහවුරු කරන ලදී.

Germany

ජර්මනිය වයින් වර්ගීකරණය සඳහා අද්විතීය ප්‍රවේශයක් ගනී. භූගෝලීය සම්භවය භූමිකාවක් ඉටු කරන අතර, Prädikatswein "පුරෝකථනය කරන ලද වයින් / predicate wine") ( පාදිකත්ස්වයින් ) නමින් හැඳින්වෙන වඩාත් කීර්තිමත් වයින් මිදි ඉදුණු බව මත පදනම්ව වර්ගීකරණය කර ඇත. සම්භවය මත අවධානය යොමු කරන ලද වයින් සඳහා, ජර්මනිය Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete (QbA) වර්ගීකරණය භාවිතා කරයි, එය " විශේෂිත වර්ධනය වන කලාපවලින් ගුණාත්මක වයින් / Quality Wine from Specific Growing Regions " ලෙස පරිවර්තනය කරයි. QbA හා සමානව, ප්‍රංශය Vin Délimité de Qualité Superieure (VDQS) නම් වර්ගීකරණ පද්ධතියක් භාවිතා කර ඇති අතර එය සම්භවය කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ නමුත් මෙම ක්‍රමය තවදුරටත් ක්‍රියාත්මක නොවේ. දැනට, ප්‍රංශය සම්භවය අනුව වර්ගීකරණය කරන ලද වයින් සඳහා Appellation d'Origine Contrôlée (AOC) පද්ධතිය මත රඳා පවතී. AOC පද්ධතිය පැරණි VDQS පද්ධතියේ සමහර අංග ඇතුළත් කර ඇති බව අපට උපකල්පනය කළ හැකිය, නමුත් එය හුදෙක් භූගෝලීය පිහිටීමෙන් ඔබ්බට අමතර සාධක සලකා බැලිය හැකිය.

Georgia

Georgia වල ශක්තිමත් වයින් සෑදීමේ සම්ප්‍රදායක් ඇති අතර ලියාපදිංචි appellation 24 ක් යනු සැලකිය යුතු සංඛ්‍යාවකි. මෙයින් ඇඟවෙන්නේ ජෝර්ජියාව තුළ එකිනෙකට වෙනස් වයින් ප්‍රදේශ ඇති බවත්, ඒ සෑම එකක්ම තමන්ගේම ලක්ෂණ සහ අද්විතීය මිදි ප්‍රභේද හෝ නිෂ්පාදන ක්‍රම ඇති බවත්ය.

Hungary

ඓතිහාසික වශයෙන්, ලොව ප්‍රථම මිදි වතු වර්ගීකරණ ක්‍රමය 1730 දී Hungary වේ Tokaj-Hegyalja හි හඳුන්වා දෙන ලදී. පස, හිරු එළියට නිරාවරණය වීම සහ Botrytis cinerea වර්ධනය කිරීමේ හැකියාව අනුව මිදි වතු වර්ග තුනකට වර්ග කර ඇත. පළමු පන්තියේ,දෙවන පන්තියේ සහ තුන්වන පන්තියේ වයින් ලෙස . 1757 දී Habsburg crown විසින් නියෝගයක් ලබා දී Tokaj-Hegyalja හි සංවෘත නිෂ්පාදන දිස්ත්‍රික්කයක් පිහිටුවන ලදී. වර්ගීකරණ පද්ධතිය 1765 සහ 1772 ජාතික සංගණන මගින් සම්පූර්ණ කරන ලදී.

Botrytis cinerea යනු බොහෝ ශාක විශේෂවලට බලපාන නික්‍රෝට්‍රොෆික් දිලීරයකි, නමුත් එහි වඩාත්ම කැපී පෙනෙන ධාරක වයින් මිදි විය හැක. Viticulture වලදී, එය පොදුවේ හඳුන්වනු ලබන්නේ "botrytis bunch rot" ලෙසිනි; උද්‍යාන විද්‍යාවේදී එය සාමාන්‍යයෙන් "අළු පුස්" හෝ "අළු පුස්" ලෙස හැඳින්වේ.

Italy

Chianti නිෂ්පාදනය සීමා කිරීම සඳහා ඉතාලියේ ප්‍රථම සම්භවය වර්ගීකරණ පද්ධතිය 1716 දී Tuscany හි හඳුන්වා දෙන ලදී. ඉතාලිය ඒකාබද්ධ කිරීමෙන් පසු වයින් ආමන්ත්‍රණය සඳහා යම් ආකාරයක ආරක්ෂාවක් හඳුන්වා දීමට උත්සාහ කළත් එය අසාර්ථක විය. 1963 දී පමණක් "Denominazione di origine controllata" නීතිය 1967 vintage වලින් ආරම්භ විය.

Portugal

Chianti සහ Tokaj පසුව ලොව තුන්වන පැරණිතම appellation පාලනය 1756 දී පෘතුගාලයේ හඳුන්වා දෙන ලද අතර එය Douro නිම්නයේ ප්‍රදේශයේ නිෂ්පාදනය කරන ලද port වයින් සම්බන්ධයෙනි.

Port වයින්: මෙම fortified වයින්, එහි පැණි රස හා සංකීර්ණත්වය සඳහා ප්රසිද්ධ, පෘතුගාලයේ Douro නිම්නය ප්රදේශයෙන් පැමිණේ.

Fortified වයින්: යනු පැසවීම ක්‍රියාවලියේදී සාමාන්‍යයෙන් බ්‍රැන්ඩි එකතු කරන ලද ආසවනය කළ ස්ප්‍රීතු ඇති වයින් වර්ගයකි. මෙම බ්‍රැන්ඩි එකතු කිරීම සාමාන්‍යයෙන් 10-14% ABV පමණ වන සාමාන්‍ය මේස වයින් හා සසඳන විට, සාමාන්‍යයෙන් 17-22% ABV (පරිමාව අනුව මධ්‍යසාර) පරාසයකට වයින්වල මධ්‍යසාර ප්‍රමාණය ඉහළ නංවයි.

Spain

ස්පාඤ්ඤය අද මෙන් වයින් වර්ග කිරීම සම්බන්ධයෙන් සෑම විටම දැඩි නොවීය. රියෝජා (1925 දී) සහ ෂෙරී (1933 දී) වැනි සමහර ප්‍රසිද්ධ වයින් කලාපවල එකල යම් රෙගුලාසි ක්‍රියාත්මක වුවද, වයින් සම්භවය පාලනය කිරීම සඳහා රටපුරා පද්ධතියක් නොතිබුණි.

1980 දී ස්පාඤ්ඤය වයින් සඳහා Denominación de Origen (DO) සඳහා නීති පද්ධතියක් ස්ථාපිත කළ විට මෙය වෙනස් විය. මෙම ක්‍රමය ප්‍රංශ ප්‍රවේශය (Appellation d'Origine Contrôlée) මගින් ආභාෂය ලබා ඇති අතර ස්පාඤ්ඤ වයින් සඳහා තවත් වර්ගීකරණ මට්ටම් ඇතුළත් විය. ඒ වන විට ස්පාඤ්ඤය යුරෝපා සංගමයට එක්වීමට ආසන්නව සිටි අතර ඔවුන්ට ප්‍රමිතිගත වයින් වර්ගීකරණ ක්‍රමයක් වැදගත් විය.

North America

Canada

Vintners Quality Alliance (VQA) නම් පද්ධතියක් හරහා කැනඩාව සිය වයින් කලාප පාලනය කරයි. මෙම ක්‍රමය කැනඩාවේ ප්‍රධාන වයින් නිපදවන පළාත් දෙකක් වන  British Columbia සහ Ontario හි වයින් කර්මාන්තශාලා සඳහා අදාළ වේ.

British Columbia: මෙම පළාත නිශ්චිත මිදි වගා කරන ප්‍රදේශ හතරකට බෙදා ඇත, Designated Viticultural Area (DVAs). මෙම DVAs නම් 

1. Okanagan Valley, 
2. Vancouver Island, 
3. Fraser Valley
4. Similkameen Valley 

Ontario : British Columbia සමාන ලෙස Ontario වලද අදාල DVAs තුනක් ඇත.

1. Niagara Peninsula, 
2. Lake Erie North Shore, 
3. Prince Edward County.

තවත් කැනේඩියානු වයින් කලාපයක් වන Nova Scotia, 2012 ජූනි 11 වන දින Tidal Bay නමින් එහි ප්‍රථම නම් කරන ලද ප්‍රදේශය දියත් කරන ලදී. මෙයින් පෙන්නුම් කරන්නේ කැනඩාවේ වයින් සම්භවය පාලනය කිරීමේ ක්‍රමය තවමත් ව්‍යාප්ත වෙමින් පවතින බවයි.

United States

American Viticultural Area ("AVA") එක්සත් ජනපදය සඳහා වේ. වයින් ලේබලය මත AVA නමක් භාවිතා කිරීමට ඇති එකම අවශ්‍යතාවය නම් වයින් වලින් 85% භූගෝලීය AVA සීමාවන් තුළ වගා කළ මිදි වලින් පැමිණිය යුතු විමයි. පළමු AVA 1980 ජූනි මාසයේදී Missouri හි Augusta හි විය. Augusta AVA අනුමත කිරීම බොහෝ දුරට පදනම් වූයේ එක්සත් ජනපදයේ වයින් සමඟ ඇති දිගු ඓතිහාසික සබඳතාවය මතය. Augusta වයින් වගා කරන ප්‍රදේශය Missouri ගඟ දිගේ වර්ග සැතපුම් 15 (39 km2) බිම් කැබැල්ලකි, එය උෂ්ණත්වය මධ්‍යස්ථ වන අතර මිදි වගා කිරීමට සුදුසු දේශගුණයක් සපයයි.

වයින්වල මූලාරම්භය නම් කිරීම සඳහා AVA වෙනුවට state හෝ county ද භාවිතා කළ හැක, වයින්වල භාවිතා කරන මිදිවලින් 75%ක් ලේබලයේ ලැයිස්තුගත කර ඇති state හෝ county වගා කෙරේ.

state : state යනු රටක් තුළ විශාල දේශපාලන ඒකකයකි. උදාහරණයක් ලෙස එක්සත් ජනපදය state / ප්‍රාන්ත 50 කට බෙදා ඇත. සෑම ප්‍රාන්තයකටම තමන්ගේම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක්, නීති සහ තේරී පත් වූ නිලධාරීන් ඇත. මාර්ග ඉදිකිරීම, රජයේ පාසල් නඩත්තු කිරීම සහ නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම අධීක්ෂණය කිරීම ඇතුළුව state වලට පුළුල් පරාසයක වගකීම් ඇත.

county : county යනු state එකක් තුළ ඇති කුඩා භූගෝලීය ඒකකයකි. county සංඛ්‍යාව state අනුව වෙනස් වේ, සමහරක් දුසිම් ගනනක් ඇති අතර අනෙක් ඒවාට සිය ගණනක් ඇත. state වලට සාපේක්ෂව සාමාන්‍යයෙන් county  වලට ඇත්තේ වඩාත් සීමිත පාලන ආකාරයකි. ප්‍රාදේශීය මාර්ග නඩත්තු කිරීම, මහජන පුස්තකාල කළමනාකරණය සහ සමාජ සේවා සැපයීම වැනි දේවල් සඳහා ඔවුන් වගකිව යුතුය.

List of appellations

• European Union: Protected Designation of Origin 

1.   Austria: Districtus Austriae Controllatus 
2.  Cyprus: Ελεγχόμενη Ονομασία Προέλευσης 
3.  France: Appellation d'origine contrôlée 
4.  Germany: German wine classification 
5.  Greece: ονομασία προελεύσεως ελεγχομένη 
6.  Italy: Denominazione di Origine Controllata 
7.  Luxembourg: Appellation contrôlée 
8.  Portugal: Denominação de Origem Controlada 
9.  Romania: Denumire de Origine Controlată 
10.  Spain: Denominación de origen protegida 

•  Switzerland: Appellation d'origine contrôlée 
•  Australia: Australian Geographical Indications
•  Argentina: Denominación de origen - see also:Argentine wine 
•  Canada: Vintners Quality Alliance 
•  Brazil: Denominação de Origem 
•  Chile: see Chilean wine 
•  South Africa: Wine of Origin 
•  United Kingdom: Protected Denomination of Origin 
•  United States: American Viticultural Area